İdrardaki bazı elementler konsantre hale geldiğinde böbrekler; böbrek taşı olarak bilinen sert, çakıl taşı benzeri birikintiler üretir. Son derece ağrılı olabilirler ve sıklıkla tedavi edilmeleri için tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyarlar. Bazı insanlar, yaygın bir içecek olduğu için kahve içmenin böbrek taşı geliştirme riskini artırabileceğinden endişe edebilir. Bununla birlikte, kanıtlar çelişkili ve nüanslıdır. Kahve ve böbrek taşları arasındaki potansiyel bağlantı hakkında bilinenler aşağıda listelenmiştir.
Öncelikle genetik, diyet ve özel tıbbi durumlar dahil olmak üzere çeşitli şeylerin böbrek taşlarına neden olabileceğini anlamak çok önemlidir. Diğer çalışmalar hiçbir bağlantı bulmazken, bazıları kahvenin böbrek taşlarının oluşmasına yardımcı olabileceğini öne sürdü.
Kahve, bu tutarsızlığın nedenlerinden biri olabilecek böbrek taşı oluşumunu potansiyel olarak etkileyebilecek bir dizi bileşik içerir. Örneğin, kahvede bulunan kafeinin idrar üretimini artırdığı ve kalsiyum ve oksalat gibi böbrek taşlarıyla sonuçlanabilecek belirli idrar bileşenlerinin konsantrasyonunu azalttığı gösterilmiştir. Bu, böbrek taşı gelişme olasılığını azaltabilir.
Bununla birlikte, böbrek taşlarının oluşmasına yardımcı olabilecek maddeler olan oksalatlar da kahvede bulunur. En tipik böbrek taşı türü, oksalatlar idrarda kalsiyum ile bağlandığında oluşabilen kalsiyum oksalat taşlarıdır. Kahve, bir oksalat kaynağı sağlayarak idrara çıkmayı artırabilir ve böbrek taşına neden olabilecek bazı maddelerin konsantrasyonunu azaltabilir, ancak aynı zamanda böbrek taşı riskini de artırabilir.
Böbrek Taşı Oluşumunda Kahvenin Rolü
Bu çelişkili faktörlere ek olarak, bazı çalışmalar kahve tüketimi ile diğer yaşam tarzı unsurları arasında böbrek taşı riskini etkileyebilecek bir bağlantı bulmuştur. Kahve içen kişilerin, örneğin, her ikisi de böbrek taşı riskini artırabilecek şekilde, yeterince su içmekten kaçınma veya hayvansal protein açısından yüksek bir diyet tüketme olasılığı daha yüksek olabilir. Bu nedenle, kahvenin böbrek taşı oluşumunda oynayabileceği kesin rolü belirlemek zordur.
Çelişkili verilere rağmen, bazı araştırmalar kahve içmenin böbrek taşı riskini azaltabileceğini öne sürdü. Örneğin, ileriye dönük önemli bir çalışma, kahve içmenin hem erkeklerde hem de kadınlarda böbrek taşı riskini azalttığını buldu. Çalışma American Journal of Epidemiology’de yayınlandı. Buna benzer şekilde, 10 çalışmanın meta-analizi, kahve içmenin özellikle erkeklerde daha düşük böbrek taşı riski ile bağlantılı olduğunu keşfetti.
Kahve Tüketimi ve Böbrek Taşları: Bağlantının İncelenmesi
Öte yandan, diğer çalışmalara göre kahve tüketimi böbrek taşı riskinin artmasıyla bağlantılı olabilir. Örneğin, Journal of the American Medical Association’da yayınlanan bir çalışma, kahve tüketiminin erkeklerde daha yüksek böbrek taşı riski ile bağlantılı olduğunu buldu. Benzer şekilde, bir çalışma kahve tüketiminin kadınlarda daha yüksek böbrek taşı riski ile bağlantılı olduğunu bulmuştur. Bu çalışma Amerikan Böbrek Hastalıkları Dergisi’nde yayınlandı.
Genel olarak, kahve ve böbrek taşları arasındaki bağlantıya ilişkin çelişkili ve karmaşık kanıtlar vardır. Bazı araştırmalara göre kahve tüketimi böbrek taşı riskinizi azaltabilir, ancak diğer çalışmalara göre riskinizi de artırabilir. Kahvenin böbrek taşı riski üzerindeki etkisi, genetik, diyet ve diğer yaşam tarzı seçimleri dahil olmak üzere bir dizi değişkene bağlı olabilir.
Kahvenin böbrek taşı riskini etkileyebilecek olası faktörlerden yalnızca biri olduğunu unutmamak önemlidir. Endişeleriniz varsa, böbrek taşı riskini sağlık uzmanınızla görüşmek iyi bir fikirdir. Riskinizi anlamanıza yardımcı olabilir ve sağlıklı bir diyet ve hidrasyon düzeyini sürdürmek, düzenli fiziksel aktivite yapmak ve altta yatan tıbbi durumlarla ilgilenmek gibi riskinizi azaltmak için önerilerde bulunabilirler.
Kaynakça:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9589282/
İzmir’de ürolojik cerrahi alanında hizmet veren Prof. Dr. Gökhan Koç 2000 yılında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olmuştur. Mezuniyetinin ardından Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin üroloji kliniğinde 5 yıl araştırma görevlisi olarak çalışmış ve 2007 yılında uzman doktor olmuştur.