HPV (Human Papilloma Virüs) enfeksiyonları en sık cinsel yolla bulaşır. Ayrıca perinatal geçiş olarak isimlendirilen doğum sırasında anneden bebeğe geçiş mevcuttur. Yüzeylerden veya ortak eşyalardan geçiş ise tartışmalı bir konudur. En sık olarak vajinal, anal veya oral cinsel ilişki yoluyla bulaşır. Virüs, enfekte bir kişiyle cinsel temas sonucunda diğer kişiye geçer. Ayrıca, cilt temasıyla da bulaşma riski vardır.
Örneğin, enfekte bir kişinin cildine temas etmek veya ortak kullanılan eşyaları paylaşmak enfeksiyonun yayılmasına katkıda bulunabilir. HPV’nin bulaşma riski, kondom kullanımıyla azalabilir, ancak tam bir koruma sağlamaz. Genellikle HPV enfeksiyonunun bulaştığı kişilerde belirgin semptomlar görülmez, bu nedenle düzenli tarama testleri ve önleyici aşılar önemlidir.
Cinsel Yolla Bulaşma
I. Bulaşma Yolları
- HPV enfeksiyonu en sık cinsel temasla bulaşır.
- Cinsel ilişki sırasında vajinal, anal veya oral temasla virüsün bulaşma riski artar.
- Virüs, enfekte olan kişinin cilt, mukoza zarları veya lezyonları aracılığıyla sağlıklı kişiye geçer.
II. Bulaşma Riskini Etkileyen Faktörler
- Cinsel partner sayısı ve partnerlerin geçmişi bulaşma riskini etkiler.
- Cinsel ilişkiye başlama yaşı ve korunmasız cinsel ilişki riski artırır.
- Bağışıklık sisteminin durumu enfeksiyon riskini etkiler.
- Diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar da HPV bulaşma riskini artırır.
III. Diğer Bulaşma Yolları
- HPV, cinsel temas öncesindeki yakın deri temasıyla da bulaşabilir.
- Ortak kullanım alanlarından (sauna, hamam) veya ortak eşyaların paylaşımıyla virüs geçişi tartışmalı olsa da virüs bulaşabilir.
IV. Korunma Yöntemleri
- Kondom kullanımı HPV bulaşma riskini azaltabilir, ancak tam koruma sağlamaz.
- Kondom, enfekte olan cilt bölgelerini tamamen örtmediği için virüsün geçişine izin verebilir.
- Düzenli tarama testleri ve HPV aşıları enfeksiyonun önlenmesinde önemlidir.
V. Cinsel Sağlık Eğitimi ve İletişim
- Cinsel sağlık eğitimi ve korunma yöntemlerinin bilinmesi önemlidir.
- Cinsel partnerler arasında açık iletişim, enfeksiyon riskini azaltmak için gereklidir.
- Bireyler, enfeksiyon riskini azaltmak ve cinsel sağlıklarını korumak için gerekli önlemleri almalıdır.
Doğum Sırasında HPV Bulaşması
I. HPV Bulaşması Doğum Sırasında Nadirdir
- Doğum sırasında HPV bulaşması genellikle nadir görülür.
- Bulaşma genellikle anneden bebeğe doğum kanalıyla gerçekleşir.
II. Bulaşma Riski Annenin Durumuna Bağlıdır
- Aktif genital siğil veya anormal hücresel değişikliklerin olduğu durumlarda bulaşma riski artar.
III. Sezaryen Doğumu ve Enfeksiyon Riski
- Aktif HPV enfeksiyonu olan bir annenin doğum sırasında enfeksiyonu bebeğe geçirme riski vardır.
- Sezaryen doğum, doğum kanalından geçiş sırasındaki bulaşı azaltmak için hastaya önerilebilir
IV. Durum Bireysel Olarak Değerlendirilmelidir
- HPV enfeksiyonu olan gebelerde doğum yöntemi seçiminde doktorlar her durumu bireysel olarak değerlendirir.
- Enfeksiyon riski, annenin sağlık durumu, enfeksiyonun şiddeti ve diğer faktörlere bağlı olarak belirlenir.
V. Önlemler ve Tedbirler
- HPV enfeksiyonu olan gebeler, enfeksiyon riskini azaltmak için doktorlarıyla düzenli iletişim halinde olmalıdır.
- İhtiyaç halinde, doktorlar genellikle sezaryen doğumu tercih edebilirler.
- Her durumda, doğum yöntemi seçimi enfeksiyon riski ve annenin sağlık durumu göz önünde bulundurularak yapılmalıdır.
Cilt Temasıyla HPV Bulaşması
I. Cilt Temasıyla Bulaşma Riski
- HPV (Human Papilloma Virüs) enfeksiyonlarının cilt temasıyla bulaşma riski vardır.
- Cinsel temas dışında, enfekte cildin doğrudan temasıyla virüs bulaşabilir.
- Örneğin, enfekte bir bölgeyle temas etmek veya enfekte bölgelere temas eden ellerin bulaşma riskini artırır.
II. Ortak Kullanılan Eşyaların Paylaşılması
- Havuz, sauna, umumi tuvalet gibi ortak kullanılan alanlarda HPV’nin bulaşma riski tartışmalıdır ancak bula riski olduğunu savunan çalışmalar mevcuttur.
- Enfekte bir kişinin giysilerini veya havlularını kullanmak da virüsün cilt yoluyla bulaşmasına neden olabilir.
III. Cilt Temasıyla Bulaşmayı Azaltmak İçin Alınacak Önlemler
- Ellerin düzenli olarak temizlenmesi, hijyen kurallarına dikkat etmek önemlidir.
- Ortak kullanılan eşyaların kişisel olarak kullanılması enfeksiyon riskini azaltır.
- Enfekte bölgelerle temasın mümkün olduğunca sınırlanması önerilir.
IV. HPV Bulaşmasından Korunmak İçin Önlemler
- Kondom kullanımı: Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak için kondom kullanılmalıdır.
- HPV aşısı: HPV enfeksiyonlarına karşı etkili bir koruma sağlayan HPV aşısı yaptırılmalıdır.
Ortak Kullanım Alanlarından HPV Bulaşması
I. HPV’nin Ortak Kullanım Alanlarından Bulaşma Riski
- HPV (Human Papilloma Virüs) enfeksiyonunun genellikle cinsel temas yoluyla bulaştığını unutmamak
- Ancak, ortak kullanım alanlarında da HPV’nin bulaşma riskinin nadir de olsa var olduğunu bilmek
- Banyo, sauna, hamam gibi ortak kullanım alanlarında virüsün temas edilen yüzeylere veya eşyalara bulaşabileceğini fark etmek
II. Temizlik ve Hijyen Önlemleri
- Ortak kullanım alanlarının düzenli olarak temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi gerektiğini vurgulamak
- Kişisel hijyen ürünleri ve eşyaların bireysel olarak kullanılması veya temizlenmesi gerektiğini hatırlatmak
- Paylaşılan eşyaların kullanımının en aza indirilmesi gerektiğini belirtmek
III. Cinsel Temas ve Kondom Kullanımı
- HPV enfeksiyonunun en yaygın bulaşma yolu olan cinsel temasın önemini vurgulamak gerekmektedir
- Cinsel ilişki sırasında kondom kullanımının bulaşma riskini azaltabileceğini ancak tam koruma sağlamayabileceğini akılda tutmak gerekir
IV. Bilinçli Olma, Tarama Testleri ve HPV Aşıları
- Cinsel sağlık konularında bilinçli olmak ve çıkabilecek lezyonları erken farketmek enfeksiyonunun yayılmasını önlemede önemli olabilir.
- HPV aşıları mevcuttur ve yaşınıza göre kullanım protokolleri ile ilgili hekiminizden bilgi almanız faydalı olabilir. Aşılama enfeksiyon riskini azaltmada etkili bir adımdır
Cinsel Olmayan Yakın Temasla Bulaşma
I. Cinsel Olmayan Yakın Temasla Bulaşma Yolları
- HPV’nin onkolojik açıdan düşük riskli tipleri (HPV 6 ve HPV 11), cilt teması veya ortak kullanılan eşyaların paylaşılmasıyla bulaşabilir.
- Enfekte bir kişinin cildine temas etmek, öpüşmek veya el sıkışmak enfeksiyonun yayılmasına katkıda bulunabilir.
- Ortak kullanılan havlu, giysi veya diğer kişisel eşyaların kullanımı da bulaşma riskini artırabilir.
II. Cinsel Olmayan Temasla Bulaşma Riski
- Cinsel olmayan temasla bulaşma riski genellikle cinsel temasla bulaşma riskine göre daha düşüktür.
- Ancak, virüsün cildin kırılgan veya tahriş olmuş bölgelerine temas etmesiyle ve enfekte kişinin virüsü bulaştırdığı bölgelere temas etmesiyle bulaşma mümkün olabilir.
III. HPV Enfeksiyonundan Korunma Yolları
- Cinsel olmayan temas durumlarında dikkatli olunmalı ve kişisel hijyen kurallarına uyulmalıdır.
- Ortak kullanılan eşyaların paylaşımı sınırlanmalı veya hijyenik önlemler alınmalıdır.
- El temizliği önemlidir ve temas edilen yüzeyler düzenli olarak temizlenmelidir.
Enfekte Eşyalar ve Giysiler
I. HPV’nin Bulaşma Yolları
- Cinsel temas: HPV enfeksiyonlarının en yaygın bulaşma yolu cinsel temastır.
- Enfekte eşyalar ve giysiler: Nadiren enfekte kişinin eşyaları veya giysileri aracılığıyla da HPV bulaşabilir.
II. Enfekte Eşyalar ve Giysilerin Bulaşma Riski
- Düşük risk: HPV’nin enfekte eşya veya giysiler aracılığıyla bulaşma riski düşüktür.
- Temas gerekliliği: HPV’nin bulaşması genellikle enfekte bir kişiyle doğrudan cilt teması gerektirir.
- Kısa canlılık süresi: HPV virüsü çevrede uzun süre canlı kalmaz ve temizlik ürünleriyle etkisiz hale getirilebilir.
III. Enfekte Eşyalardan ve Giysilerden Korunma Yöntemleri
- Paylaşımı sınırlamak: Enfekte eşyaların ve giysilerin paylaşımını sınırlamak önemlidir.
- Kişisel hijyen: Kişisel hijyen kurallarına uymak enfeksiyon riskini azaltır.
- Temizlik alışkanlıkları: Eşyaların düzenli temizlenmesi ve hijyenik tutulması önemlidir.
IV. Kondom Kullanımı ve Bulaşma Riski
- Etkisiz önlem: Kondom kullanımı gibi önlemler enfekte eşya veya giysilerle bulaşma riskini azaltmada etkili değildir.
- Cinsel sağlık önlemleri: HPV enfeksiyonlarından korunmak için cinsel sağlık önlemlerinin yanı sıra kişisel hijyen ve temizlik alışkanlıkları da dikkate alınmalıdır.
Kaynakça:
https://www.cdc.gov/hpv/parents/about-hpv.html
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/11901-hpv-human-papilloma-virus
İzmir’de ürolojik cerrahi alanında hizmet veren Prof. Dr. Gökhan Koç 2000 yılında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olmuştur. Mezuniyetinin ardından Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin üroloji kliniğinde 5 yıl araştırma görevlisi olarak çalışmış ve 2007 yılında uzman doktor olmuştur.